Twoje samopoczucie po usunięciu tarczycy może być słabe. Warto zadbać o szereg czynników, które przyczynią się do polepszenia zdolności regeneracyjnych i podniosą ogólny stan zdrowia.
Jednym z elementów wspomagania regeneracji po zabiegu jest odpowiednio dopasowana dieta.
Spis treści
Usunięcie tarczycy - czym jest?
Usunięcie tarczycy - dlaczego dochodzi do zabiegu?
Usunięcie tarczycy - przygotowanie do zabiegu
Usunięcie tarczycy - objawy po zabiegu
Usunięcie tarczycy - jakie leki się stosuje?
Usunięcie tarczycy - dieta po wycięciu tarczycy
Usunięcie tarczycy - dieta na stałe
Usunięcie tarczycy - czym jest?
Usunięcie tarczycy może być częściowe lub całkowite. Zabieg inaczej nazywany jest tyroidektomią i dotyczy tylko gruczołu tarczycowego.
Tarczyca ma charakterystyczny kształt motylka i znajduje się na wysokości podstawy szyi. Jest stosunkowo małym gruczołem, wytwarzającym hormony i regulującym ich stężenie. Są odpowiedzialnych za zdolności metaboliczne. Przyczyniają się między innymi do zmniejszania lub zwiększania zdolności spalania kalorii.
Usunięcie tarczycy - dlaczego dochodzi do zabiegu?
Zabieg usunięcia tarczycy stosowany jest w leczeniu chorób tarczycy. Należą do nich:
- nowotwór tarczycy,
- wole tarczycy (przeszkadzające w codziennym życiu, które nie reagują na stosowane leki),
- nadczynność tarczycy.
Rodzaje usunięcia tarczycy
Ilość usuniętego gruczołu zależy od przyczyny zabiegu i ogólnego stanu zdrowia tarczycy.
- Częściowe usunięcie tarczycy, może nie powodować znaczących zmian w funkcjonowaniu narządu. Tarczyca po zabiegu może normalnie pracować.
- Usunięcie całej tarczycy wymaga wprowadzenia terapii hormonalnej zastępującej pracę całego gruczołu. Leki stosuje się codziennie do końca życia.
Usunięcie tarczycy - przygotowanie do zabiegu
To lekarz prowadzący jest odpowiedzialny za przekazanie informacji dotyczących przygotowania do zabiegu. W zależności od przyczyny operacji występują inne wskazania dotyczące przygotowania do zabiegu. Jeśli borykasz się z nadczynnością tarczycy to istnieje możliwość stosowania leków regulujących stężenie jodu i potasu. Przyczyni się to do zmniejszenia ryzyka krwawienia podczas operacji. Dodatkowo - zastosowanie znieczulenia będzie wymagać od Ciebie bycia na czczo przez minimum 8h przed zabiegiem.
Pamiętaj o tym, że to lekarz decyduje o detalach dotyczących przygotowania do zabiegu!
Usunięcie tarczycy - objawy po zabiegu
Każdy inaczej reaguje na okres zaraz po zabiegu, dlatego samopoczucie może się różnić u poszczególnych osób. Niektórzy mogą odczuwać ból szyi i mieć chrupkę lub słaby głos. Nasilenie bólu także jest zależne od człowieka i rodzaju wykonanego zabiegu. Operacja oznacza jednak trwałego uszkodzenia nerwów. Objawy te są najczęściej tymczasowe i mogą być spowodowane podrażnieniem pozabiegowym.
W przypadku utrzymywania się objawów po zabiegu należy zgłosić się do lekarza prowadzącego.
Polecane artykuły:
Dieta w niedoczynności tarczycy i Hashimoto - poznaj zasady żywienia w chorobach tarczycy
Czy dietetyk online jest dla Ciebie? - dowiedz się czy dietetyk online jest wart swojej ceny.
Usunięcie tarczycy - jakie leki się stosuje?
U każdego po całkowitym usunięciu tarczycy oraz u znacznej większości osób po częściowym usunięciu gruczołu stosuje się leczenie hormonalne. Podaje się tyroksynę każdego dnia, do końca życia. Leczenie ma zastąpić pracę gruczołu tarczycy. W przypadku braku stosowania się do zaleceń farmakologicznych będzie dochodzić do powstawania objawów tożsamych z niedoczynnością tarczycy, o której dowiesz się więcej tutaj.
Usunięcie tarczycy - dieta po wycięciu tarczycy
Ze względu na różnicowanie objawów po zabiegu należy dopasować zalecenia dietetyczne do indywidualnych potrzeb. W przypadku odczuwania nieznacznego dyskomfortu w gardle warto wprowadzić tylko jedzenie miękkie do swojej diety. Odradza się natomiast jedzenia ciężkostrawnych, tłustych, ostrych i intensywnych smakowo posiłków.
W sytuacji gdy jedzenie stanowi większy problem i nie będziesz mieć możliwości spożywania wystarczającej ilości pokarmu stałego by zaspokoić potrzeby organizmu na podstawowe wartości odżywcze, to warto wprowadzić do diety odżywki do picia. Przejście na dietę płynną wspomoże także jedzenie zmiksowanych zup spożywanych przez słomkę.
W żadnym wypadku nie należy doprowadzać do niedożywienia organizmu. Odpowiednia podaż kalorii, witamin i minerałów zapewnia bowiem odpowiednie zdolności regeneracyjne.
Podsumowując. W pierwszych dniach po zabiegu należy unikać:
- potraw ciężkostrawnych tj. smażonego, grillowanego, pieczonego bez przykrycia,
- potraw tłustych tj. masło/margarynę/oleje warto zastąpić pastą warzywną gotowaną,
- potraw ostrych tj. zamiast pieprzu, ostrej papryki używaj przypraw ziołowych,
- potraw intensywnych smakowo tj. nie decyduj się na dodawanie cynamonu, kakao, sosu sojowego do posiłków.
Ogranicz te składniki przez kilka pierwszych dni, produktów twardych tj. krakersy, herbatniki, tostów. - W przypadku występowania nadmiernego bólu w gardle podczas jedzenia/przełykania pokarmu stałego należy przejść na dietę płynną spożywając odżywki, zmiksowane zupy, soki, napoje mleczne (jeśli nie wyklucza tego choroba współistniejąca)
Usunięcie tarczycy - dieta na stałe
Gdy objawy bólowe znikną należy wprowadzić w życie racjonalnie zbilansowaną dietę z kilkoma dodatkowymi usprawnieniami.
Należy zadbać o spożywanie pokarmów bogatych w:
Jod:
Dzienne zapotrzebowanie na jod u osoby dorosłej to 150 μg.
Produkty bogate w jod to np.:
-
sól jodowana,
-
dorsz, mintaj, makrela wędzona
Selen:
Dzienne zapotrzebowanie na selen u osoby dorosłej to 55 μg.
Produkty bogate w selen to np.:
-
orzechy brazylijskie,
-
mięso drobiowe i ryby,
-
grzyby,
-
jaja kurze,
-
pszenica
Bardzo ważnym jest aby nie przesadzać z ilością jodu i selenu po wycięciu tarczycy. Ich odpowiednia podaż jest niezbędna do prawidłowego leczenia farmakologicznego, ale zbyt duża ilość tych pierwiastków np. poprzez suplementację może negatywnie oddziaływać na zdrowie.
Cynk:
Produkty bogate w cynk to np.:
-
pestki dyni i nasiona słonecznika oraz lnu,
-
pełnoziarniste produkty zbożowe,
-
warzywa strączkowe,
-
mięso
Żelazo:
Produkty bogate w żelazo to np.:
-
mięso,
-
ryby,
-
jaja kurze (żółtka),
-
produkty zbożowe,
-
warzywa strączkowe,
-
warzywa: boćwina, burak, szpinak, jarmuż
Wapń:
Produkty bogate w wapń to np.:
-
nabiał,
-
produkty fortyfikowane (wzbogacane) wapniem np. napoje roślinne,
-
sardynki, łosoś
Dodatkowo istotną kwestią jest spożycie wystarczającej ilości błonnika pokarmowego (minimum 25g dziennie).
Produkty zawierające błonnik pokarmowy to np.:
-
produkt pełnoziarniste np. makaron pełnoziarnisty, pieczywo razowe,
-
orzechy, nasiona, pestki,
-
warzywa strączkowe,
- warzywa i owoce świeże (zwłaszcza w skórki).
Równie istotnym jest spełnienie zapotrzebowania na białko.
Produkty zawierające białko to np.:
-
mięso,
-
nabiał,
-
warzywa strączkowe,
- odżywki białkowe
Jednocześnie należy unikać pokarmów:
Bogatych w substancje wolotwórcze, np.:
- soja,
-
kapusta,
-
kalafior,
-
brukselka,
-
rzepa,
-
brukiew,
-
kalarepa.
O wysokim Indeksie glikemicznym, np.:
- białe pieczywo,
-
biały ryż,
-
biały makaron,
-
płatki owsiane błyskawiczne (górskie są ok),
-
płatki kukurydziane.
Wysokoprzetworzonych, np.:
- fast foody,
-
słodycze,
-
napoje słodzone,
-
alkohol.
Rzadsze ograniczenia:
W przypadku zwiększonego ryzyka występowania osteoporozy należy ograniczyć spożycie fosforu. W niektórych przypadkach warto wprowadzić dietę bezmleczną, w nawiązaniu do tego, że produkty mleczne zawierają dużo fosforu.
Polecany dietetyk:
Bhealthy Dietetyk Hubert Wojarski - poznaj dietetyka klinicznego, który zajmuje się pacjentami po zabiegach wycięcia tarczycy i przy chorobach tarczycy takich jak Hashimoto, niedoczynność tarczycy, ch. Gravesa-Basedowa i nadczynność tarczycy.
Najczęściej zadawane pytania
-
Czy osoby z częściowo lub całkowicie usuniętą tarczycą mogą schudnąć?
Oczywiście, że tak. Usunięcie tarczycy stanowi podstawę do wprowadzenia leczenia farmakologicznego, które zastępuje pracę gruczołu. Odopowiednio dopasowane leki i dobrze dobrana dieta będą skutkować redukcją niechcianej masy ciała. -
Czy mogę suplementować witaminy i minerały?
Suplementacja w przypadku usuniętego gruczołu tarczycy to kwestia, którą należy omówić ze spejcalistą - najlepiej lekarzem prowadzącym. Suplementacja niewłaściwymi substancjami może przyczynić się do pogorszenia stanu zdrowia - przykładem idealnym jest jod i selen, których podaż musi być w odpowiednim stosunku do siebie. -
Czy mogę być na diecie wegańskiej mając usuniętą tarczycę?
Nie ma przeciwskazań do tego by zrezygnować z jedzenia produktów odzwierzęcych po zabiegu usunięcia tarczycy. Warto jednak miarowo przechodzić na wegetarianzm/weganizm jeśli przed zabiegiem jadało się mięso i/lub produkty odwierzęce. Natychmiastowa rezygnacja z produktów odzwierzęcych wiąże się ze zwiększeniem spożycia produktów przyczyniających się do powstawania wzdęć. Ten objaw nie będzie pozytywnym odczuciem nawet u zdrowej osoby.
Literatura
- Chabior, Karolina. "Model opieki nad pacjentem po usunięciu tarczycy." (2015).
- Królik, Sylwia. "Opieka okołooperacyjna nad 40. letnią pacjentką po usunięciu tarczycy-studium przypadku." (2018).
- Kobiec, Magdalena. "Opieka nad pacjentką z wolem guzowatym tarczycy w okresie okołooperacyjnym." (2018).